Blog is opgezet door Bert Stoop en Titus Rivas

Posts tonen met het label skepsis. Alle posts tonen
Posts tonen met het label skepsis. Alle posts tonen

maandag

Tegengas!

door Titus Rivas

Eind 2010 werd ik benaderd door bezorgde ouders. Ze hadden enkele jaren ervoor meegedaan aan reïncarnatieonderzoek. Een van hun kinderen vertoonde gedetailleerde herinneringen aan een vorig leven. Historisch beschouwd bleek die vroegere incarnatie echt geloofwaardig. We hebben het zelfs over een van de sterkste Nederlandse reïncarnatiegevallen. Ik gebruikte mijn onderzoeksverslag voor een Engelstalig parapsychologisch artikel, dat later ook nog in het Italiaans en Portugees werd vertaald. Het gezin in kwestie had me toestemming gegeven om volledige namen te gebruiken in eventuele publicaties. Ze hadden dus alle reden om trots te zijn...

Vermelding van achternamen
Maar het ligt toch iets ingewikkelder. Uiteindelijk belandden de gedrukte artikelen op internet. Al googlend naar namen van de gezinsleden vond men ze gemakkelijk terug. Medeleerlingen van het kind, dat inmiddels een tiener was geworden, maakten hier misbruik van. Ze sloegen aan het pesten en dat werd zelfs zo erg, dat de ouders bij mij aan de bel trokken. Ik heb uiteraard direct (voor zover mogelijk) alle online namen verwijderd en andere webmasters gevraagd dat eveneens te doen.
Inmiddels hebben mijn team en ik dan ook besloten alleen nog in uitzonderlijke gevallen achternamen op te nemen in een artikel of boek. Iemand die toch volledig vermeld wil worden, moet er eerst van doordrongen zijn dat dit soms vervelende sociale consequenties kan hebben. Juist kwetsbare mensen moet je, wrang genoeg, tegen zichzelf beschermen op dit punt.
Bovenstaande ervaring laat zien dat taboes rond het 'paranormale' in bepaalde kringen nog springlevend zijn. Veel Nederlanders - en zeker niet alleen jongeren - vinden ervaringen rond reïncarnatie, helderziendheid, geesten of uittredingen anno 2011 onverminderd 'raar' en 'maf'.

Nuchterheid en materialisme
Waarschijnlijk heeft dit voor een deel te maken met de spreekwoordelijke 'nuchterheid' die al eeuwenlang onderdeel uitmaakt van de Nederlandse cultuur. Maar daarnaast zijn er ook de invloedrijke atheïsten en materialisten die al het paranormale meer dan ooit als 'onzin' in de ban willen doen.Een recent voorbeeld zien we bij het boek Wij zijn ons brein van de gedreven neuroloog Dick Swaab. De titel geeft goed aan hoe Swaab de mens ziet: als een volledig fysiek wezen. In zijn wereldbeeld is geen plaats voor echte parapsychologische verschijnselen die meer zijn dan hallucinaties of illusies. Het is niet te hopen dat dit een standaardwerk wordt bij Nederlandse huishoudens, want dat zou paranormale verschijnselen wellicht nog nadrukkelijker onbespreekbaar kunnen maken. Swaab stelt bijvoorbeeld dat bijna-doodervaringen volledig herleidbaar zijn tot hersenprocessen. Voor patiënten met zo'n ervaring is het nota bene al moeilijk genoeg om niet serieus genomen te worden. Dit is goed te merken bij onderzoek; de meeste mensen lijken bang dat men hen voor gek verklaart en willen bovenal anoniem blijven. In dit opzicht blijkt er de afgelopen decennia nog maar weinig te zijn veranderd. De taboes op paranormaal gebied zijn kennelijk hardnekkig.

Wie meldt zich aan?
Natuurlijk betekent dit niet dat we ons hier voortaan dan maar bij neer moeten leggen. Het is juist belangrijk om voldoende tegengas te blijven bieden. Bepaalde confrontaties zijn overigens zinloos. Het kind waar ik deze column mee begon, kan wel proberen om de pestkoppen op school te overtuigen. Maar de kans dat dit alleen nog maar meer pesterijen in de hand werkt is levensgroot. Zo heeft het ook weinig zin om telkens weer te trachten sceptici over de streep te trekken. Daar zijn ze nu eenmaal te dogmatisch voor.
Wat kan de situatie dan wel verbeteren? Gewoon naar buiten blijven komen met ervaringen en je verhaal ter beschikking stellen van welwillende onderzoekers bijvoorbeeld. Voorlopig zal dat waarschijnlijk het beste discreet kunnen gebeuren. Waar het om gaat is dat er zoveel verzameld en gepubliceerd wordt dat het taboe uiteindelijk zal verdwijnen. Wie meldt zich aan? Je weet me te vinden.

Contact: titusrivas@hotmail.com

Dit stuk is eerder verschenen als Zielenreiscolumn in ParaVisie, april 2011, jaargang 26, blz. 51.

donderdag

Esoterie en parapsychologie

Dogmatische sceptici laten vooral zien hoe het niet moet. We hebben niets aan een gesloten wereldbeeld en intellectuele intolerantie.

Dat geldt ook wanneer we het hebben over esoterische leringen. Men dient er in elk geval zoveel mogelijk respect voor op te brengen, ook al is men het er niet mee eens. Tenzij de doctrines racistisch zijn natuurlijk, of aanhangers ervan oproepen tot vreemdelingenhaat of vervolging van minderheden. Maar dat geldt slechts in uitzonderlijke gevallen.
Overigens mag de parapsychologie zelf ook weer een basaal respect verwachten van mensen met een esoterisch wereldbeeld.

Enige tijd geleden heb ik in 2008 de volgende column voor ParaVisie geschreven over de relatie tussen Esoterie en parapsychologie:

Zielenreis

Is het dan niet allemaal allang bekend?


De parapsychologie bestudeert allerlei dingen die te maken hebben met de ziel of het bewustzijn en die tegelijkertijd niet verenigbaar zijn met een materialistisch wereldbeeld. Een deel daarvan kunnen we ook tegenkomen bij esoterische overleveringen. Denk bijvoorbeeld aan gedachtenoverdracht (telepathie), de magische invloed van de geest op de materie (psychokinese) of wedergeboorte (reïncarnatie). Aanhangers van esoterische of occulte bewegingen vragen zich dan ook wel eens af of parapsychologen niet gewoon opnieuw het wiel willen uitvinden. Waarom onderzoek doen naar onderwerpen die reeds lang geleden meer dan voldoende behandeld zijn door geestelijke leraren?

Verschillende methoden
Eén van de belangrijkste redenen is dat de parapsychologie wetenschappelijk te werk wenst te gaan. Parapsychologen willen – als het goed is – niets zomaar op gezag van anderen aannemen, maar altijd zelf kijken naar het bewijsmateriaal. Ze hechten veel waarde aan verstandelijke argumenten en vinden het doorgaans ook niet erg om andere theorieën aan te hangen dan hun collega's.
Esoterische stromingen gaan eerder uit van een wijsheidstraditie met leraren of meesters uit het heden of verleden. Ze stellen vaak ook dat er hogere inzichten zijn die nu eenmaal ons verstand te boven gaan. Om die reden zou het weinig zin hebben om parapsychologisch onderzoek te doen. Bepaalde aanhangers vinden zelfs dat het getuigt van hoogmoed of lichtzinnigheid als je eeuwenoude concepten parapsychologisch tracht te toetsen.
Hierbij moeten we wel beseffen dat de oude doctrines helemaal niet allemaal hetzelfde beweren. Anders gezegd: omdat de verschillende stromingen het op allerlei punten niet eens zijn, kunnen ze het niet steeds allemaal tegelijk bij het rechte eind hebben. Ik beweer overigens niet dat alle meningsverschillen parapsychologisch geslecht kunnen worden. En bovendien kan het ook nog wel eens voorkomen dat geen enkele stroming het bij het rechte eind blijkt te hebben.

Overlapping
Vanuit de parapsychologie beschouwd kunnen esoterische overleveringen in bepaalde gevallen interessant zijn als werkhypothese. Dit geldt bijvoorbeeld voor ideeën over een fijnstoffelijk lichaam. Nu wil dit niet zeggen dat onderzoeksresultaten aangepast worden aan de theorie, maar juist het tegendeel. Men kan kijken wat er wetenschappelijk gezien te zeggen valt voor of tegen een aloude overlevering.
Ook kunnen esoterici kijken naar de parapsychologie om te zien welke elementen uit hun wereldbeeld eventueel door middel van onderzoek nader onderbouwd kunnen worden.

Overigens is zo'n uitwisseling zeker niet vanzelfsprekend. Aanhangers van een occulte doctrine kunnen die leer werkelijk veel belangrijker vinden dan welke wetenschappelijke bevindingen dan ook. Hierbij kan zich zelfs een merkwaardig fenomeen voordoen, namelijk dat van de 'skeptische esotericus'. Om zijn eigen visie overeind te houden tegenover (mogelijke) weerleggende feiten, kan zo iemand de parapsychologie - of delen daarvan - als 'pseudo-wetenschap' in de ban doen.
Ook zijn er individuele parapsychologen die geen enkele affiniteit voelen met oude esoterische of occulte denkbeelden, zelfs niet in de meest abstracte zin.
Maar in het algemeen mogen we toch zeggen dat er tenminste enige overlapping in interesses en denkbeelden kan bestaan tussen parapsychologen en esoterici.
Het is ondenkbaar dat er parapsychologische aanwijzingen zullen worden gevonden voor alle oude denkbeelden. Maar er zou zeker een aantal concepten kunnen zijn dat men juist door middel van parapsychologisch onderzoek nader kan uitbouwen.

Titus Rivas

Zie ook: Reïncarnatie en bijna-doodervaringen: lezing voor Theosofische Vereniging

woensdag

Falsifieerbaarheid

Volgens de bekende wetenschapsfilosoof Karl Popper wordt de wetenschap het meest vooruit geholpen door geleerden met verbeeldingskracht. Zij stellen een fantasievolle theorie op die ze vervolgens door middel van onderzoek toetsen aan de werkelijkheid. Als hun theorie niet weerlegd wordt maakt zij kans een goed beeld van een deel van de realiteit te bieden. Als de theorie wel wordt weersproken door de feiten, zijn we ook verder gekomen, omdat we dan tenminste weten hoe het niet zit. Karl Popper heeft aangetoond dat het belangrijk is voor de wetenschappelijke vooruitgang dat theorieën falsifieerbaar zijn, dat wil zeggen weerlegbaar door nieuwe feiten.
Je zou verwachten dat sceptici als 'verdedigers van de wetenschap' tegenover allerlei 'irrationele onzin' veel werk maken van falsifieerbaarheid, maar dat geldt slechts in een opzicht. Ze vinden namelijk dat grenswetenschappers theorieen opstellen die onfalsifieerbaar zijn. Dit is uiterst merkwaardig omdat grenswetenschappers hun theorieën nu juist hebben opgesteld omdat zij vinden dat bepaalde feiten de materialistische theorieën reeds hebben weerlegd. Met andere woorden, er zijn bepaalde feiten die maken dat materialistische theorieën over de relatie tussen hersenen en geest in elk geval niet juist kunnen zijn. De theorieën die je vervolgens moet opstellen zien er dus alvast niet meer materialistisch uit. De falsifieerbaarheid moet dan ook op andere punten gelden. Bijvoorbeeld: een theorie over ESP kan zodra men vindt dat ESP bevredigend is aangetoond (d.w.z. zodra men vindt dat voldoende is weerlegd dat ESP niet bestaat) niet meer falsifieerbaar zijn op het punt dat ESP al dan niet bestaat. Het grote problemen met materialistische theorieën is dat ze, zeker door sceptici, zo geformuleerd worden dat ze bijna niet gefalsifieerd kunnen worden. Ze zijn zozeer geïmmuniseerd dat discussies met sceptici eigenlijk bij voorbaat niet meer interessant zullen zijn.
Dit zie je de laatste tijd bijvoorbeeld in de onredelijk en vaak ongemeen felle aanvallen op moedige geleerden als dr. Pim van Lommel (met name wat betreft zijn boek Eindeloos Bewustzijn) en prof. dr. Ilja Maso van de Universiteit van Humanistiek (in verband met zijn werk Onsterfelijkheid). Er wordt bij voorbaat gesteld dat hun theorieen onzinnig en belachelijk zijn. Terwijl dat wetenschapsfilosofisch gezien juist eerder zal gelden voor materialistische theorieen over de relatie tussen hersenen en geest zolang ze niet op een faire manier weerlegbaar worden geformuleerd.

zaterdag

The Next Uri Geller

Vandaag begint een Idols-achtige serie genaamd De Nieuwe Uri Geller. De serie werd eerder in andere landen uitgezonden onder de naam The Next Uri Geller en de Nederlandse versie wordt vanaf Keulen uitgezonden.
Uri Geller is een van de bekendste en meest controversiële figuren uit de parapsychologie. Er zijn volgens sommigen sterke aanwijzingen dat hij bedrog heeft gepleegd, maar er zouden ook betrouwbare experimenten en spontane ervaringen rond Geller zijn geweest die sterk wijzen op een echte paranormale gave. Helaas is Geller, naar zijn uitspraken bij Pauw & Witteman gisteren te oordelen, niet langer bereid om zich te laten testen door onbevooroordeelde wetenschappers. Daarom moeten we onze toevlucht nemen tot een grondige literatuurstudie over onderzoeken uit het verleden om een onderbouwd oordeel over hem te kunnen vellen. Het is daarbij niet uit te sluiten dat Uri Geller zowel werkelijk paranormaal begaafd is als een handige, vingervlugge goochelaar. Uit de geschiedenis van de parapsychologie weten we namelijk dat er zogeheten fysieke mediums zijn geweest, zoals Eusapia Palladino, die wel degelijk begaafd leken, maar toch vanuit een constante sociale prestatiedruk incidenteel de boel bedonderden. De rol van bevooroordeelde skeptici is wat dit betreft vooral negatief te noemen. Doordat ze meestal bij voorbaat het bestaan van alle paranormale fenomenen uitsluiten, creëren ze een nare, gespannen sfeer die mensen met echte vermogens op dit gebied onder de maat laat presteren, soms zelfs verleidt tot bedrog en in de meeste gevallen doet besluiten niet meer aan onderzoeken mee te doen.
De opzet van de Nieuwe Uri Geller-show lijkt overigens heel halfslachtig. Enerzijds worden de deelnemers gepresenteerd als entertainers en 'mentalisten', wat in elk geval volgens mijn definitie goochelaars zijn die slechts schijnbaar paranormaal begaafd zijn en hoogstens goed kunnen hypnotiseren. Anderzijds heeft Geller het zelf over spectaculaire dingen die bij mensen thuis zouden gebeuren, dus net zoals bij zijn eigen optredens vanaf de jaren '70. Geller stelt zelfs dat het er niet toe doet wat er achter de acts van de kandidaten schuilgaat. Een absurde en onverantwoorde uitspraak, alsof het er niets toe zou doen of iemand slechts goed kan goochelen of over echte 'magische' krachten beschikt!

Zie ook de zoekresultaten op Youtube:
Uri Geller en tegenstanders op youtube

Bronnen en links

boekomslagWe linken zoveel mogelijk naar de bron van een bericht, maar we verwijderen deze link wanneer het is verbroken.

Labels, steekwoorden en onderwerpen

agnosticisme (2) anomalieën (1) babyfluisteraar (1) begaafdheid (1) beroepsmogelijkheden (1) bezetenheid (1) biolocatie (1) boek (2) buitenaards (1) buitenzintuiglijke waarneming (1) case of the reincarnation type (1) channeling (2) circelredenering (1) collectieve bewustzijn (1) creëren (1) Daryl Bem (1) definitie (1) demonen (1) dogma (2) ego (1) entiteit (1) esoterie (1) ESP (3) falsifieerbaarheid (1) filmpje (2) foto's (1) geestverschijning (1) goochelaar (1) goochelen (1) Harry Potter (1) hart (1) herinneringen (4) howard campaigne (1) hypnose (1) hypnotische regressie (1) Ian Stevenson (1) ideomotorisch verschijnsel (1) illusionisme (1) James Leininger (1) keurmerk (1) kinderen (3) leven na de dood (2) levensbeschouwelijk (1) loslaten (1) materialisme (1) medium (1) mensbeeld (1) naturalisme (1) nsa (1) onderzoek (3) optische effecten (1) orbs (1) papegaai (1) paragnosten (1) parapsychologie (2) parapsychologisch (1) pijnlichaam (1) pluralisme (1) Popper (1) precognitie (2) premonition (1) professie (2) psychokinese (3) psychologie (1) radiesthesie (1) regressie (2) regressiehypnose (1) reïncarnatie (6) reïncarnatiegeval (1) reïncarnatiehypnose (1) reïncarnationderzoek (1) retrocognitie (1) robert snow (1) scepsis (1) scheppen (1) seti (1) skepsis (4) spiritualiteit (1) stellig (1) Stichting Athanasia (2) stralingsgevoeligheid (1) swaab (1) synchroniciteit (1) telekinese (1) telepathie (1) terugvoering (1) theorieën (1) tijd (1) tijdreizen (1) toeval (1) Tolle (1) transformatie (1) ufo's (1) uitdaging (1) Uri Geller (1) veld (1) verbinden (1) verifieerbaar (1) voorgevoel (1) voorgevoelens (1) voorschouw (1) voorspellingen (1) vorig leven (1) vrijheid (1) wichelroede (1) zielenreis (1) zieners (1) zweverig (1)