Agnostisch of gewoon materialistisch?

Nog niet zo lang geleden sprak ik een agnostisch godsdienstpsycholoog die stelde dat je als mens helemaal niets te weten kon komen over een spirituele wereld of een leven na de dood. Volgens hem bestonden er geen paranormale verschijnselen en waren alle ervaringen op dat gebied te wijten aan onbewuste psychologische processen.

Deze houding zie je wel vaker bij denkers die bovenal redelijk, menselijk en tolerant willen overkomen. In feite geloven ze, zoals genoemde godsdienstpsycholoog, helemaal niet in het bestaan van zaken die het aardse of fysieke overstijgen. Maar dit wensen ze - al dan niet bewust - te maskeren door zich voor agnostisch uit te geven, m.a.w. voor iemand die domweg stelt dat hij het niet kan weten.

Het bedrieglijke aan deze dubbele positie is dat hun argumenten tegen parapsychologie, opgevat als de studie van echte paranormale verschijnselen oftewel anomalieen rond geest en bewustzijn, niet werkelijk gevestigd zijn in een agnostische houding. Ze zeggen niet dat het onmogelijk is om te bepalen of paranormale verschijnselen nu wel of niet bestaan, en dat het daarom open gelaten moet worden. Nee, ze zeggen dat paranormale verschijnselen per definitie niet echt zijn. Dit staat haaks op hun voorgewende agnosticisme en komt in feite gewoon neer op een materialistisch dogma.

In het geval van de godsdienstpsycholoog was het dan ook niet zo verwonderlijk dat hij precies hetzelfde soort argumenten tegen paranormale verschijnselen naar voren bracht als we steeds weer horen van skeptici.

In hoeverre deze merkwaardige dubbelheid ook bewust was bij de persoon in kwestie, weet ik niet.


Titus Rivas